ΣΥΝΟΨΗ

«Ξεκινώντας από τη μουσική, πλάστηκε μια ιστορία που μοιάζει με τη ζωή του ανθρώπου. Ο άνθρωπος γεννιέται, χαίρεται, πεθαίνει…
Το Lacrimae Rerum ξεκινά από φωτογραφίες εξωτερικές σε νεκροταφείο καϊκιών όπου η άμμος δίνει την αίσθηση της υπόγειας ζωής σε αντίθεση με το «τελειωμένο» των σάπιων όγκων που φαντάζουν σαν σκελετοί.
Ο σταυρός στην ακρογιαλιά συνδέεται άμεσα με το εσωτερικό της εκκλησίας που ακολουθεί την αίσθηση του φόβου, του θανάτου, της θρησκείας… και εδώ σταματά η μουσική του Γκρίηκ…

Ακολουθούν νεκρά πλάνα εσωτερικού σπιτιού με τα αντικείμενα σε κατάσταση χαμού και εγκαταλείψεως.
Ύστερα, σε μουσική Σούμπερτ, τα αντικείμενα σβήνουν έως ότου η φωτογραφία φθάνει σε μια τέλεια παύση.
Και τώρα αρχίζει ο χορός. Το ξύπνημα, η έξαρσις που θα καταλήξει μοιραία στο θάνατο. Και στην εκμηδένιση. Η κίνησις της μηχανής είναι ελεύθερη προς το κυκλικό σε μουσική Σαιν-Σανς.

Ο θάνατος και η ανυπαρξία έρχονται μέσα σε κάθετες και διαγώνιες γραμμές ενώ η φωτογραφία γίνεται συγκεχυμένη.
Η κούκλα σπάει συμβολίζοντας τον θάνατο με την έντονη ασπράδα του προσώπου της και ο χρόνος σταματά στο ρολόι. Το κερί συμβολίζει την αιώνια ανάμνηση και τα τρία σύμβολα ενώνονται στο τελευταίο πλάνο.»

«Η ταινία είναι ένα βιντεοκλίπ πάνω στην ημιτελή του Σούμπερτ».

N. N.

ΒΡΑΒΕΙΑ

greek-national-ministry
Κρατικό Βραβείο Υπουργείου Πολιτισμού 1962
cannes
Επίσημη Ελληνική συμμετοχή στο Φεστιβάλ των Καννών 1964
bilbao
Επίσημη Ελληνική συμμετοχή στο Φεστιβάλ του Μπιλμπάο 1965

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σενάριο-Σκηνοθεσία: Νίκος Νικολαΐδης
Παραγωγή: Νίκος Νικολαΐδης
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Γλαύκος Κοτταράς

Μοντάζ: Σπύρος Ανακτορίδης
Μουσική: Shubert: Unfinished, Saint-Saens: Rondo Capriccioso, Grieg: Peer Gynt

Διάρκεια: 11΄
35mm, B&W
Ύδρα, 1962

ΕΠΙΣΤΟΛΗ

Ένα κείμενο του Ν.Ν. δημοσιευμένο στην εφημερίδα «ΑΛΛΑΓΗ» (1964):

ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΣΚΑΝΔΑΛΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ Ο ΝΕΟΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ – ΤΟ ΜΠΙΛΜΠΑΟ, ΟΙ ΚΑΝΝΕΣ ΚΑΙ Ο Κ. ΝΤΕ ΛΟΒΕΡΝΤΟ.

Ο Ν. Νικολαΐδης σκηνοθέτης της «προστατευόμενης» ταινίας «Λάκριμε ρέρουμ» αποκαλύπτει καινούργια σκάνδαλα και ατασθαλίες των περί τον κινηματογράφον γραφειοκρατών. Διαβάστε τα. Αν δεν οργισθείτε, θα διασκεδάσετε πολύ.

«Αγαπητή «Αλλαγή»,

Θέτω υπ’ όψιν των φίλων του κινηματογράφου τα παρακάτω κωμικοτραγικά:
Στις 7 Αυγούστου του 1963, το Υπουργείο Βιομηχανίας έχοντας υπ’ όψιν τας διατάξεις των άρθρων 13, 16 και 17 του Ν.Δ. 4208 / 61 «περί μέτρων δια την ανάπτυξιν της Κινηματογραφίας εν Ελλάδι κλπ.», αποφάσισε ομοφώνως να χαρακτηρίσει την ταινία μου «Λάκριμε Ρέρουμ» προστατευομένη. «Διότι αυτή παρουσιάζει καλλιτεχνικά ή πνευματικά στοιχεία» (τι πάει να πει αυτό? Τρέχα γύρευε) «και είναι άρτια από τεχνικής απόψεως». (Άρθρον 16)
Με λίγα λόγια «Οι επιχειρηματίαι κινηματογραφικών αιθουσών υποχρεούνται όπως προβάλλουν ανά τρίμηνον τέσσαρας ταινίας μικρού μήκους εκ των χαρακτηρισθεισών ως προστατευομένων.» Είδατε εσείς καμμιά? Το έγγραφο (Α.Π. 59405 / 36105 / 500 / 7.8.63) κοινοποιήθηκε στο Αρχηγείο Χωροφυλακής, Αρχηγείο Αστυνομίας Πόλεων, στην ΠΟΚΕ, ΠΕΚ και προς άπαντας τους επιχειρηματίας κινηματογραφικών αιθουσών και θερινών εν υπαίθρω κινηματογράφων (τη μερίμνη, υποτίθεται, της Χωροφυλακής, Αστυνομίαν και «προς εκτέλεσιν» υποτίθεται)» (Άρθρον 17)

Υπογραφή Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ Γ. Δροσόπουλος.

Ιδού και η εκτέλεσις…

Νοιώθοντας πολύ μα πολύ «προστατευόμενος» (γιατί όχι – είχα όποια αίθουσα ήθελα, θα κέρδιζα χρήματα, θα έφτιαχνα μ’ αυτά και καινούργια ταινία) ανέβηκα με το ασανσέρ και συνάντησα τον κ. Κοσμίδη, ιδιοκτήτη των αιθουσών «ΑΣΤΥ» και «ΕΛΛΗΝΙΣ». Ο κ. Κοσμίδης με άκουσε και με παρέπεμψε σ’ έναν υπάλληλό του, ο οποίος είπε ότι δεν έχει ταινίες που θα μπορούσε να «κολλήσει» το ντοκυμανταίρ μου και κατέληξε – «δεν την παίζω» -. Τότε κι εγώ του είπα ότι θα προσπαθήσω να βρω άλλη αίθουσα. Μου απάντησε να μην επιχειρήσω κάτι τέτοιο, διότι κανείς δεν θα την πάρει κι αυτό διότι δεν τους συμφέρει. Προτιμούν να νοικιάζουν έναντι μηδαμινωτάτων ποσών και να προβάλουν Μίκυ Μάους. Τότε του υπενθύμισα ότι μπορούσα να απευθυνθώ στην Αστυνομία «προς εκτέλεσιν». Είπε «δεν πάει να πας» και συνέχισε «η Αστυνομία δεν μπορεί να κάνει τίποτα, διότι ξέρει, πως αν επιχειρήσει να επιβάλλει την προβολή, εμείς θα πάψουμε να της στέλνουμε εισιτήρια ελευθέρας και αυτό δεν την συμφέρει. Κατάλαβες?» Εγώ κατάλαβα. Εσείς?

ΜΙΑ ΤΑΙΝΙΑ ΠΟΥ ΑΡΕΣΕ…. ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΠΑΙΧΘΕΙ!

Πάντα πίστευα και πιστεύω ότι ο καλλίτερος τρόπος να γνωρίσει ένας νέος σκηνοθέτης τις δυνατότητές του, είναι να παίρνει μέρος σε φεστιβάλ, σ’ όσα πιο πολλά φεστιβάλ είναι δυνατόν, έτσι του δίνεται η ευκαιρία να κριθεί από αυστηρούς κριτικούς, να συγκριθεί με τις καλλίτερες σχετικά ταινίες προηγμένων κινηματογραφικά χωρών και να τοποθετηθεί τελικά διαλύοντας – κατά την ειλικρίνειά του – τις αυταπάτες του που οι εγχώριοι κριτικοί κατά κανόνα ενισχύουν.
Γι’ αυτό κι όταν το Υπουργείο Προεδρίας (διευθυντής Ζητρίδης) μου εγνώρισε την ύπαρξη του Ισπανοαμερικανικού φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους που γινόταν στο Μπιλμπάο, έσπευσα να δηλώσω συμμετοχή. Αυτά τέλη Αυγούστου 1963. Αρχές Σεπτεμβρίου η αρμοδία υπηρεσία μ’ επληροφόρησε ότι ενεκρίθη η ταινία μου. Αμέσως παρέδωσα μια κόπια, αναλυτικά σημειώματα και φωτογραφική σειρά και παρακάλεσα να συγκεντρώσουν τις κριτικές που θ’ ακολουθούσαν την προβολή της ταινίας, γιατί χωρίς αυτές δεν έβλεπα τους λόγους συμμετοχής μου. Συμφωνήσαμε και περιμέναμε. Για καλό και για κακό έγραψα στον πρόξενο του Μπιλμπάο και του γνώρισα την ελληνική συμμετοχή, συγχρόνως δε τον παρακαλούσα να μεριμνήσει για την αποστολή αποκομμάτων. Το Φεστιβάλ άρχιζε στις 6 Οκτωβρίου. Στις 14 του ιδίου μηνός παίρνω ένα γράμμα. Επικεφαλίς: ΚΟΝΣΟΥΛΑΤΟ ΝΤΕ ΓΚΡΕΤΣΙΑ. Κείμενον: Αγαπητέ κύριε, μετά λύπης μου σας πληροφορώ ότι η ταινία σας δεν προεβλήθη στο φεστιβάλ διότι έφτασε εδώ όταν η εκδήλωσις είχε ήδη τελειώσει. Εγώ και ο διευθυντής του φεστιβάλ Μάρκος ντε Αρριλούσε περιμέναμε την ταινία σας μέχρι την τελευταία στιγμή κλπ.
Και να σκεφθεί κανείς ότι είχα παραδώσει την κόπια στο Υπουργείο ένα μήνα πριν αρχίσει το φεστιβάλ.

ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ

Βάζω λοιπόν το γράμμα στη τσέπη και πάω στο Υπουργείο.

-Χαίρεται,
-Χαίρεται.
-Τι νέα;
-Τι νέα, από πού;
-Μα από το φεστιβάλ του Μπιλμπάο.
-Αααα, η ταινία σας παίχθηκε και άρεσε πολύ, περιμένουμε και τις κριτικές.
Κάθησα σε μια καρέκλα.
–Ώστε άρεσε πολύ;
–Βεβαίως, πάρα πολύ!

Άρχιζα να ενθουσιάζομαι. Σκέφθηκα ότι εάν επέμενα λιγάκι, πιθανόν οι υπάλληλοι του Υπουργείου να μου απένεμαν και το πρώτο βραβείο του φεστιβάλ. Τελικά συνήλθα.
–Κι αυτό; ρώτησα και τους έδειξα το γράμμα.
–Τι είναι αυτό; ρώτησαν.
–Επιστολή, τους πληροφόρησα, η οποία λέει ότι το ντοκυμανταίρ δεν προεβλήθη, διότι κλπ. και κατά συνέπεια δεν άρεσε ούτε πολύ ούτε λίγο…
-Αποκλείεται, φώναξαν, ψέμματα, η Ελλάς δεν έχει πρόξενο στο Μπιλμπάο.
-Καλά, ρώτησα, και οι θυρεοί, το ΚΟΝΣΟΥΛΑΤΟ ΝΤΕ ΓΚΡΕΤΣΙΑ; Οι σφραγίδες, οι τίτλοι, οι υπογραφές;

Φάνηκαν να κλονίζονται.
-Κική, λέει μια υπάλληλος στην άλλη, έχουμε προξενείο στο Μπιλμπάο;
-Όχι, λέει η Κική.

Μετά ρώτησαν μιαν άλλη Κική, είπε κι αυτή όχι. Τελικά βγήκε η απόφασις: «Δεν υπάρχει προξενείο στο Μπιλμπάο και η ταινία παίχτηκε και άρεσε πολύ».

Παίρνοντας τους διαδρόμους σκέφθηκα ότι ξέχασα να ρωτήσω να με πληροφορήσουν αν εγώ είμαι εγώ. Το γεγονός ότι η κόπια χάθηκε και έφτασε στα χέρια μου μετά 14 μήνες, ασφαλώς δεν θα σας λέει τίποτα (μετά απ’ όλα αυτά). Εμένα όμως μου λέει πολλά. Διότι είχα μόνο δύο κόπιες και καθόλου χρήματα για άλλες. Η μία βρισκόταν κάπου στην Ευρώπη μετέχοντας σε κάποιο πανόραμα ελληνικού κιν/φου και η άλλη κάπου μεταξύ Μπιλμπάο και Κικής. Τελικά η κόπια επέστρεψε για να εξαφανιστεί οριστικά μετέχοντας σ’ ένα φεστιβάλ πειραματικών ταινιών του Μοντεβίδεο. Δεν ανησυχώ όμως, είμαι βέβαιος ότι έλαβε μέρος και ότι άρεσε πολύ. Τώρα το ποιός θα πληρώσει τη χαμένη κόπια, είναι άλλο ζήτημα.

Ο ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ

Το φεστιβάλ Καννών είναι το φεστιβάλ Καννών.
Ο Κόστα ντε Λοβερντό είναι ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδος στο φεστιβάλ και πληρώνεται γι’ αυτό. Και το υπ’αριθμ. Πρωτ. 5495 / Στ / 803 έγγραφο είναι η γνωστοποίησις του Υπουργείου Προεδρίας κατά την οποία το φιλμ μου ενεκρίθη για ν’ αντιπροσωπεύσει την Ελλάδα στο εν λόγω φεστιβάλ. Παρουσιασθείς για να παραδώσω μια καινούργια κόπια (τύπωσα δύο ακόμα για τους γνωστούς λόγους) μ’ επληροφόρησαν ότι η εκλογή δεν ήταν οριστική. Έπρεπε την ταινία να την εγκρίνει και ο κύριος ντε Λοβερντό. Αμέσως έχουμε δύο επιτροπές κρίσεως, εννοείται ότι για τα «Κόκκινα φανάρια» ο κύριος ντε… δεν τόλμησε να πει κουβέντα, γιατί ο «Δαμασκηνός-Μιχαηλίδης» είχε από καιρό εγκρίνει την αντιπροσώπευση. Την είδε λοιπόν, την ενέκρινε και έδωσε διαταγή να τυπωθούν μερικές εκατοντάδες φωτογραφίες. Παρετήρησα τότε ότι με τα χρήματα που θα ξόδευα για όλα αυτά, θα μπορούσα να γυρίσω ένα άλλο φιλμ μικρού μήκους. Μου συνέστησε λοιπόν να απευθυνθώ στον κ. Συνοδινό, σύμβουλο του Υπουργείου Προεδρίας και να του εκθέσω το πρόβλημά μου. Ο κ. Συνοδινός με εδέχθη και με συμβούλευσε να κάνω μια αίτηση ζητώντας χρηματική ενίσχυση για την αξιοπρεπή παρουσίαση της ελληνικής συμμετοχής και ακόμα την αντιμετώπιση της περιπτώσεως της εκεί μεταβάσεώς μου για δύο ημέρες, ώστε να παραστώ στην προβολή. Έγινε λοιπόν η αίτησις και ακόμα περιμένω απάντηση.

ΟΙ ΚΑΝΝΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΝΔΑΡΙΝΟΙ

Δυο ημέρες πριν εκπνεύσει η προθεσμία υποβολής των ταινιών στο φεστιβάλ, μου τηλεφωνούν από το Υπουργείο (συγκεκριμένα η δις Στύπια) και μου λέει ότι εάν θέλω να παιχθεί η ταινία μου στο φεστιβάλ πρέπει να μεριμνήσω για την αποστολή της στις Κάννες και με δικά μου χρήματα, γιατί το Υπουργείο δεν διέθετε. Τα χρονικά όρια δεν μου επέτρεπαν αιτήσεις και συναντήσεις με ειδικούς συμβούλους κλπ. Γι’ αυτό αμολύθηκα, βρήκα μια εταιρία διεθνών μεταφορών, την ΣΕΝΚΕΡ, η οποία απέστειλε την κόπια στη Νίκαια και δι’ αυτοκινήτου μετά στην ΣΕΡΒΙΣ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑΣΙΟΝ του φεστιβάλ και όλα αυτά μέσα σε μια μέρα με 200 δρχ. που το Υπουργείο δεν διέθετε. Ζήτησα μετά να μάθω την ημέρα προβολής της ταινίας μου. Το Υπουργείο δεν ήξερε. Έγραψα στον αντιπρόσωπο της Ελλάδος κ. Λοβερντό. Δεν απάντησε. Έγραψα στο φεστιβάλ και μου απάντησαν. (επιστολή ΚΑΝΝΕΣ 26/4/64. Υπογραφή ΜΜΕ Μ. ΝΤΕΦΑΝΝΕΥ – ΣΕΡΒΙΣ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑΣΙΟΝ), αφού με προηγουμένη επιστολή είχαν την ευγένεια να μου αναγγείλουν την παραλαβή της κόπιας. Τελειώνει το φεστιβάλ. Ζητώ από το Υπουργείο αποκόμματα. Δεν ξέρουν τίποτα. Γράφω δύο γράμματα στον ντε Λοβερντό, που μου είχε υποσχεθεί την αποστολή αποκομμάτων. Καμμία απάντηση. Το μόνο που έμαθα τελικά, κι αυτό από μια ανταπόκριση του κ. Ντε… προς απογευματινή εφημερίδα, ότι «Η Τζένη (Καρέζη) ήταν εκθαμβωτική στην ομορφιά της καθώς φορούσε μια υπέροχη… τουαλέττα». (Καθώς δεν φορούσε μια τουαλέττα, δεν μας είπε πώς ήταν). «Στα μαλλιά της έλαμπε ένα διάδημα… Οι αστυνομικοί την φρουρούσαν κλπ.» Κι ακόμα ότι «στη θάλασσα έλαμπαν τα φώτα του αμερικανικού στόλου»… Καλά που υπήρχε και ο κ. Λοβερντό να μας πληροφορήσει για τις κινήσεις των Αμερικανικών ναυτών.
Α! και κάτι άλλο. Η κόπια γύρισε, δεν χάθηκε. Δεν είναι παρήγορο;

Με εκτίμηση
Ν. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ»

ΚΡΙΤΙΚΕΣ

ΡΟΖΙΤΑ ΣΩΚΟΥ – ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Ο ΡΕΠΟΡΤΕΡ – ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΘΕΣ/ΚΗΣ 1962

ΝΕΑ ΠΟΡΕΙΑ (ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ)

Α.Σ.Μ. ΑΘΗΝΑΙΚΗ

Α. ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ – ΑΘΗΝΑΙΚΗ

ΚΑΜΠΑΝΗΣ – ΑΥΓΗ

Κ. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ – ΤΑ ΝΕΑ

Ν. ΜΟΣΧΟΒΑΚΗΣ – ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΤΕΧΝΗΣ

Ν. ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ – ΣΚΑΠΑΝΗ

Λ. ΠΑΠΑΧΡΟΝΗΣ – ΝΕΑ ΠΟΡΕΙΑ

Ε. ΒΛΑΧΟΥ – ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ

ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΘΕΣ/ΚΗΣ 1962

ΜΙΑ ΠΡΩΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ

ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΑΝΝΩΝ 12/5/64

Contact Us

We're not around right now. But you can send us an email and we'll get back to you, asap.

0